Çocuklarda Hipotiroidi & Tiroid yetmezliği

TSH yüksekliği tiroid bezi yetmezliğinin en önemli göstergelerinden birisidir.

TSH yüksekliği erişkin yaşlarda veya çocuklarda hipotiroidi denen tiroid yetmezliğinin işaretidir.

Eğer erişkin bir kişide veya çocukta TSH yüksek ve T4 düşük ise aşikar hipotiroidi yani tiroid yetmezliği vardır. Sadece TSH yüksekliği ise yine vücutta yaptığı ufak hasarlar nedeniyle önem taşır. Çocuklarda sadece TSH yüksekliği ise erişkinlere göre biraz farklılık gösterebilir.

TSH’nın normalin üst sınırında bile olması çocuk için önemlidir.

DOĞUMDA YAPILAN TARAMADA TSH KAÇ OLMALI?
 
Bilim adamlarının üzerinde henüz tam anlaşamadıkları konulardan birisi doğum sonrası yapılan taramalarda (yeni doğan bebekte) hangi TSH değerinin anormal olarak kabul edilmesi gerektiğidir.

Eski uygulamaya göre yeni doğan çocuk topuğundan alınan kanda ölçülen TSH değeri 20 ve fazla ise hipotiroidi yönünden takip gerektiği belirtilmekteydi.

Ancak yeni yapılan bilimsel çalışmalar yeni doğan bebekte tiroid yetmezliği tanısı için TSH değerinin 10 veya altının kullanılması gerektiğini ortaya koydu.

İtalya Milan Üniversitesinde yapılan bir çalışmada TSH değeri 20 olarak ele alınırsa tiroid yetmezliği olan çocukların % 45’nin tanısının (teşhisinin) atlandığını ortaya koydu. Bu nedenle yeni doğan bebeklerde tiroid yetmezliği olup olmadığını anlamak için yapılan taramada 10 Ünite/L değerinin TSH için kriter olarak ele alınması gerektiği ortaya çıktı. Demekki yeni doğan bebekte TSH en fazla 10 olmalıdır.

Ancak İngiltere’de Profesör Cheetham ve ekibi yeni doğan bebekte TSH nın en fazla 6 U/L olması gerektiğini bu değerin üzerinde doğan bebeklerin tiroid hastalığı yönünden iyi takip edilmesi gerektiğini ortaya koymuştur.

Bu bilgiler bebeklik ve ileri çocukluk yaşlarında hala TSH değerinin kaç olması gerektiği konusunda bilim adamları arasında kesin bir anlaşmanın olmadığını ortaya koymaktadır.
 
Yapılan çalışmalar çocuklarda TSH yüksekliğinin ortaya çıkmasında ailede tiroid hastalığı olmasının, tiroid ultrasonundaki değişiklikler olmasının (bezde anormallik) ve genetik bozuklukların önemli olduğunu ortaya koydu.

O nedenle ailesinde Tiroid hastalığı olan çocuklarda subklinik hipotiroidi denen TSH yüksekliği daha fazladır.
 
TSH ölçümü hafif yüksek ve tiroid ultrasonunda tiroidit olan çocuklarda yapılan 5 yıllık takipte yani 5 yıl sonra sadece % 20’sinin normal olduğu % 80’nin ise tiroid yetmezliğine girdiği saptandı. Bu çocuklarda T4 tedavisi guatr boyutunda azalmaya neden oldu.
 

AİLENİN TARANMASI ÖNEMLİ

Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde yapılan bir çalışmada tiroid hastalarının ailelerinde TSH yüksekliği ve diğer tiroid hastalıklarının yaygın olduğunu, % 3.2 oranında TSH yüksekliği, % 12 oranında ailesel özellik ve % 7 sinde sessiz tiroid hastalığı saptanmıştır.

Bu da TSH yüksekliğinde ailesel geçişin önemini ortaya koymaktadır.

DOĞUMDA TSH YÜKSEK SONRA NORMAL ÇIKARSA NE OLUR?
 
Yapılan bazı çalışmalarda yenidoğan bebekte bir defa TSH yüksek ancak sonraki kontrol ölçümünde normal çıkan çocuklar (yanlış pozitif olarak adlandırılır) 8 yıl izlenmiş ve bunların % 30 dan fazlasında TSH yüksekliğinin ileri çocukluk yaşlarında da devam ettiği ortaya çıkmıştır. İkinci ölçümde (doğumdan bir ay sonra) TSH değeri 5’in altında olanların % 23’ünde ileri çocukluk yaşlarında TSH yükselmiştir. TSH değeri normal sınırlarda gibi gözüken çocukların dahi ileri çocukluk yaşlarında TSH değerlerinin sağlıklı çocuklara göre daha yüksek olduğu ortaya çıkmıştır. Bu durum TSH yüksekliğinin sık aralarla takip edilmesi gerektiğini ortaya koyan bir sonuçtur.

Çocukluk çağındaki TSH yüksekliği normal sınırın üst hududunda olsa bile çocuklarda beyin fonksiyonlarında yavaşlama yaptığı ve dikkat eksikliği oluştuğu yapılan bir çalışmayla ortaya kondu. O nedenle araştırıcılar TSH yüksekliği veya TSH değerinin üst sınırda olmasının bile dikkate alınması gerektiğini belirtmişlerdir.

Yine TSH yüksekliği kan yağlarında yükselme, kalp fonksiyonları, büyüme ve beyin fonksiyonlarında hafif bozukluklara neden olabilir.
 
SADECE TSH YÜKSEKLİĞİNİN TEDAVİSİ
 
Gazi Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada yeni doğan bebeklerden (infant) TSH değeri 5 ve üzerinde olan 36’sını 4 yıl süreyle levothyroxine ilacı ile tedavi edilmiş ve bütün çocuklar normal gelişim göstermiştir. Araştırıcılar sadece TSH sı yüksek olan bebeklerin belirli aralıklarla kontrol edilmesini ve her vakaya göre ilaç tedavisinin ayarlanmasını önermişlerdir.